Italiaanse wijn

Het land van de pizza, pasta, schepijs én wijn! Een heerlijk land om te vertoeven, zowel op culinair als cultureel gebied. Italië is de grootste wijnproducent ter wereld en levert een scala aan wijnen. Van fruitige prosecco’s tot intense barolo’s. Het land staat van het koude noorden tot in het puntje van het warme zuiden vol met wijngaarden, genoeg te ontdekken dus!

Italië is een van de Europese landen met een rijke en lange wijntraditie. Van de noordelijke Alpen tot aan het diepe zuiden, geen land kent zoveel oorspronkelijke druivensoorten als Italië. Bovendien produceert en consumeert ‘Oenotria’ (ofwel ‘wijnland’ zoals de ouden Grieken Italië noemden) meer wijn dan Frankrijk.

Net als in de Italiaanse keuken zie je ook in de wijnbouw dat elke regio duidelijk een eigen identiteit heeft. In het koele noorden vind je veel lichtere witte wijnen met een hoge zuurgraad. Daal je verder zuidwaarts af, dan worden de wijnen steeds voller en zoeter. Van de sprankelende spumante in Piemonte tot de volle dessertwijnen in het zuiden.

Italië heeft lange tijd wijnen van een lage tot matige kwaliteit voortgebracht. Het was ‘nu eenmaal de traditie’ om lokale druivenrassen te gebruiken. Ook als die lokale druivenrassen een minder lekkere wijn opleveren. Het gebruik van lokale druivenrassen was min of meer verplicht en zelfs vastgelegd in de wet!

Pas in de jaren zestig, toen bevlogen Toscaanse wijnmakers gingen experimenteren met internationale druiven als cabernet sauvignon en pinot noir, kwamen er creatieve en moderne wijnen op tafel. Deze voldeden echter niet aan de wettelijk voorgeschreven regels, en werden daarom ingedeeld in de laagste wijncategorie, maar bleken Internationaal een groot succes. Nog steeds wordt vol lof gesproken over deze ‘Super Tuscans’, die Italië op de kaart hebben gezet als een modern, Internationaal gerespecteerd wijnland.

Italië is de grootste wijnproducent ter wereld. Er worden meer dan 2.000 druivensoorten geteeld voor de wijnbouw. Een enorme klus om ze allemaal te ontdekken! Het team van Vinify heeft de bekendste Italiaanse wijnen voor je op een rij gezet:

Pinot Grigio

De pinot grigio is een witte druif, ook wel bekend als pinot gris (Frankrijk), of grauburgunder en ruländer (Duitsland). Een pinot grigio uit Italië is wat soepeler, lichter en fruitiger van smaak, dan zijn krachtigere broertje pinot gris. Pinot grigio’s zijn vaak licht gekruid, met wat citrus en een klein zoetje. Deze Italiaanse wijn is perfect als aperitief.

Barolo-Nebbiolo

‘De koning van de wijnen en de wijn van koningen’. Dat is de bijnaam van een van de grootste wijnen uit Piemonte, Italië. Piemonte staat bekend om de productie van geweldige wijnen. Een van de meest bekende van deze wijnen is Barolo, een complexe Italiaanse wijn die vele jaren kan rijpen.

Barolo wordt gemaakt van nebbiolo druiven, een van 's werelds grootste druivenrassen. De nebbiolo druif heeft veel tannine waardoor een Barolo in z’n jonge jaren wrang kan zijn. Je drinkt een Barolo eigenlijk pas wanneer deze 10 jaar of ouder is. Barolo heeft aroma's van leer, thee, rood fruit, zoethout, chocolade en soms truffels. Deze Italiaanse wijn is vernoemd naar het dorp Barolo dat in de regio ligt. De naam van de nebbiolo druif komt mogelijk van nebbia, het Italiaanse woord voor mist. Tijdens de herfst is de mist in wijnstreek Piemonte 's nachts soms zo dicht waardoor het zicht zeer beperkt is en verkeer nauwelijks mogelijk is.

Chianti-Sangiovese

Naast de prachtige landschappen staat Chianti ook bekend om zijn fijne rode wijnen. De Chianti-regio strekt zich uit van Florence tot Siena. Hier worden prachtige wijnen gemaakt van de Sangiovese druif.

Chianti ruikt en smaakt naar Italië, met aroma’s van rood fruit, kersen, kruiden, balsamico en espresso. Chianti is hoog in zuren en heeft flink wat tannine waardoor het een fenomenale wijn / spijs combinatie is. Het hoge zuurgehalte combineert goed bij rijkere vette gerechten en is bestand tegen tomatensauzen (pizza!).

Italië’s bekendste bubbel? Prosecco natuurlijk! Maar wist je dat dé mousserende wijn uit Italië Franciacorta is? Franciacorta is een echte kwaliteits bubbel, te vergelijken met de Franse Champagnes. Nog zo’n bekende kwaliteits bubbel is Spumante d’Asti. Spumante betekent mousserende wijn in het Italiaans.

We onderscheiden 2 soorten mousserende Italiaanse wijn:

1. Spumante: het paradepaardje van de Italiaanse mousserende wijnen. Deze mousserende wijn is gemaakt met een 2e vergisting op fles, en heeft een druk van 3-5 bar.
2. Frizzante: simpelere mousserende wijn met een druk tot 3 bar. Door een maximale tweede vergisting van een maand zijn de bubbels dus lichter dan bij een spumante.

Denominazione di Origine Controllata

Denominazione di Origine Controllata (DOC) is de Italiaanse tegenhanger van het bekende Franse Appellation Controlée. Per aangewezen wijnregio is in regels vastgelegd welke druivensoorten mogen worden verbouwd, wat de opbrengst moet zijn en welk proces van wijn maken gevolgd dient te worden.

Indicazione Geografica

Hierna komt er een soort tussencategorie, Indicazione Geografica Tipica (IGT) voor wijnen waarbij niet traditionele of nieuwe buitenlandse druiven worden gebruikt. Druiven die niet in aanmerking komen voor een traditionele DOC. Dit betekent niet dat ze per definitie minder goed zijn dan de DOC-wijnen; soms zijn ze zelfs nog beter.

Denominazione di Origine Controllata e Garantita

De allerbeste Italiaanse wijnen krijgen het stempel Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG).

Vino di Tavola

Valt een Italiaanse wijn in géén van deze categorieën, dan spreekt men van een vino di tavola, een eenvoudige tafelwijn.

Soms zie je achter de streeknaam nog de term ‘classico’ staan, bijvoorbeeld chianti classico. Dit betekent dat de wijn uit het oorspronkelijke DOC-gebied komt en je dus mag rekenen op een bepaalde kwaliteit. Staat er ‘riserva’ achter, dan mag je je wel in de handen wrijven; dit is een wijn van superieure kwaliteit die precies lang genoeg heeft gerijpt. Handig om te weten!

Noord Italië

1. Piemonte
2. Lombardije
3. Zuid Tirol (Alto Adige)
4. Veneto

Noord Italië heeft enkele zeer grote wijnregio’s, waarvan Piemonte, Lombardije, Zuid Tirol (ook wel Alto Adige genoemd) en Veneto de belangrijkste zijn. Het heuvelachtige Piemonte vormt samen met Toscane het visitekaartje van Italië als wijnland en is de bakermat van barolo en barbaresco, twee grote Italiaanse rode wijnen. Beter betaalbaar en ook van prima kwaliteit zijn wijnen als dolchetto en barbera.Houd je van bubbels, probeer dan zeker de spumante en lichtzoete moscato uit Asti. Of reis af naar Lombardije, daar worden de Franciacorta spumante wijnen gemaakt. Ga je iets verder richting de Alpen, dan kom je terecht in Trentino en Alto Adige, waar de betere Italiaanse witte wijnen gemaakt worden. Bestel hier vooral een pinot grigio of probeer een pinot bianco of gewurztraminer. Liever rood? Dan is lagrein of merlot hier een goede keuze. Veruit de grootste DOC-wijn producerende regio is Veneto, met als stralend middelpunt de wijnhoofdstad Verona. Hier komen onder meer de rode valpolicella, de bardolino en de populaire bruisende prosecco vandaan!

Centraal Italië

1. Toscane
2. Emilia Romagna
3. Umbrië
4. De Marken
5. Abruzzen

Ben je wel eens op vakantie geweest naar de bekendste Italiaanse streek, Toscane? Dan heb je vast en zeker genoten van een fles chianti – of twee. Heb je de keus, ga dan voor een chianti classico, gemaakt van de klassieke sangiovese druif, vol rood fruit.Als je geen rode tanden wilt krijgen door het drinken van wijn, kies je een witte vin santo. Naast chianti maakt men in deze regio de beroemde brunello di montalcino. De brunello di montalcino is (samen met Barolo) de meest geroemde en duurbetaalde Italiaanse wijn. Een fles van een goed jaar kan honderden euro's kosten. Rosso di Montalcino is hiervan een betaalbare variant jongere wijn die eerder gedronken kan worden dan zijn gerijpte krachtige broer. Minder grootste wijngebieden zijn Emilia Romagna, dat vooral bekendstaat om de licht mousserende wijn lambrusco, en Umbrië, waar de witte Orvieto vandaan komt. Zet je koers richting de Adriatische kust, drink dan eerst in de Abruzzen een montepulciano d’Abruzzo en overnacht vervolgens in de Marken. Terwijl je daar met een vers visje weer op krachten komt, geniet je van een heerlijke wijn, de witte verdicchio.

Zuid Italië

1. Campanie
2. Sicilië

Het beruchte zuiden van Italië en Sicilië heeft de tijd dat ze schrikbarende hoeveelheden bulkwijn produceerden gelukkig voorgoed achter zich gelaten en maakt van lokale druivensoorten steeds vaker kwaliteitswijnen. Denk bijvoorbeeld aan de primitivo, die hier nieuw leven is ingeblazen. Vergeten wordt wel eens dat de primitivo de moeder is de inmiddels wereldwijd bekende zinfandel uit de USA. In Campanië, het gebied ten zuidoosten van Napels, kun je tegenwoordig terecht voor authentieke, goede wijnen, waarvan vooral de witte fiano d ’Avellino of rode tausari het proberen waard zijn. Bezoek je Sicilië, dan kun je letterlijk niet om wijn heen. Het eiland ligt vol met wijngaarden. De DOC-regels worden hier met de voet getreden en de lokale druivensoorten, als nero d’avola, worden naar hartenlust gemixt met traditionele druiven als cabernet sauvignon of merlot. Dat levert niettemin regelmatig verrassend goede wijnen op. Ben je een zoetekauw en wil je graag een streekspecialiteit proberen, bestel dan eens een marsala. Deze bijzondere wijn wordt gerijpt in een solera systeem en daarmee vergelijkbare technieken die voor sherry worden gebruikt.