Wijn uit Rioja

Waar komt rioja wijn vandaan? En waarom zijn de wijnen uit rioja toch zo bekend? De Rioja is een gebied ten noorden van Spanje en aan weerszijden van de rivier de Ebro. Hier stroomt een kleine rivier, de Rio Oja, dwars door het rioja gebied. Het wijnbouwgebied omvat 120 km aan wijnbouwareaal langs de rivier de Ebro.

Spanje is een fantastisch vakantieland en een rijk wijnland met interessante wijngebieden. Rioja is wereldwijd bekend en een van de bekendste wijngebieden van Spanje. Tijdens de 19de eeuw zijn de Spanjaarden geïnspireerd geraakt door de beroemde Bordeaux wijnen. Dit was tevens de periode van de druifluis (phylloxera) crisis. Menig producent of wijnmaker emigreerde naar Bordeaux in Frankrijk om ervaring op te doen en nieuwe technieken in de wijnbouw te leren om deze vervolgens toe te kunnen passen in eigen land.

Rond 1970 ontstond een grote belangstelling voor de Spaanse rioja wijnen. De reden hiervoor was dat de prijzen van de wijnen in het beroemde Bordeaux de pan uitrezen. Men ging door deze prijsverhoging op zoek naar een goed alternatief. Een significante vraag naar rioja wijnen was het gevolg. Het zag er rooskleurig uit voor de rioja wijnen en veel bodega’s werden verbouwd. Er werd nieuw leven ingeblazen en tegenwoordig is de rioja wijn is niet meer weg te denken uit de wijnwereld.

De Rioja wijnstreek bestaat uit drie verschillende districten; rioja alta, rioja baja en rioja alavesa.

Rioja alta

Om te beginnen met de rioja alta, ten westen van de stad Logroño. Deze stad word ook wel de wijnhoofdstad van de rioja genoemd en staat bekend om zijn mooie boulevards, chique winkels en de vele bodega’s. De straat Calle del Laurel is te vinden in het oude gedeelte van de stad. ’s Avonds bruist het hier en genieten mensen volop van de zeer goede wijnen in een van de vele tapaszaakjes. Dit district is tevens het grootste gebied.

Rioja baja

De rioja baja ligt ten zuidoosten van Logroño. In dit gebied heerst een ander klimaat, er zijn invloeden van de Middellandse Zee en het gebied heeft soms te kampen met droogte vanwege de hitte.

Rioja alavesa

Het derde district is rioja alavesa in het westen. Hier komen over het algemeen de meeste lichte, elegante wijnen vandaan.

Iedere wijnmaker heeft zijn eigen stijl. In het verleden stond de rioja wijnstreek bekend om het gebruik van Amerikaans hout. Deze eikenhouten vaten waarin de wijn rijpt en bewaard wordt geeft een zachte, vanilleachtige smaak af aan de wijn. Dit in tegenstelling tot Frans eiken, waarbij er een meer verfijnde smaak aan de wijn wordt afgegeven. Het fruit in de wijn overheerst ten opzichte van het houtgebruik.

De laatste jaren maken steeds meer wijnmakers gebruik van Franse eikenhouten vaten. Naast houtopvoeding is terroir ook van belang voor de wijn. Met terroir bedoelen we omgevingsfactoren, zoals het klimaat, de ligging, maar ook de grondsamenstelling. Het grootste deel van de bodems in de rioja bevat veel kalk en klei. In het district rioja baja is een rijke hoeveelheid aan ijzerhoudende klei te vinden.

Ook in Spanje is er een classificatiesysteem waarbij de wijngebieden worden beoordeeld. Rioja heeft Spaanse wijn echt op de kaart gezet. Het gebied had in 1925 de primeur om als eerste wijnregio een Denominación de Origen status te verkrijgen. In de negentiger jaren promoveerde zij naar het hoogst haalbare, de kwalificatie DOCa of wel Denominación de Origen Calificada.

Rioja gebruikt daarnaast een systeem om haar wijnen te kwalificeren, waardoor het vrij gemakkelijk is te vinden en onthouden wat je lekker vindt. De classificatie is gebaseerd op de duur van het rijpen van de wijn op een eikenhouten vat en/of fles.

De volgende 4 classificaties worden onderscheiden:

1. Rioja joven - Dit betekent letterlijk jong. Deze wijn heeft 0 tot 6 maanden houtrijping gehad
2. Rioja crianza - Geliefd vanwege de combinatie fruit en kracht van de houtrijping. De wijn rijpt een jaar op het vat vervolgens een jaar op fles
3. Rioja reserva - rijpt 1 jaar op het vat en daarnaast nog twee jaar op de fles
4. Rioja gran reserva - Deze krijgt twee jaar vatrijping en daarnaast nog drie jaar flesrijping. Om van deze laatste wijn te kunnen genieten zul je dus 60 maanden geduld hebben

Meer dan Tempranillo alleen

Rioja staat bekend staat om zijn Tempranillo. Maar in de rioja worden ook witte, rosé en rode wijnen gemaakt.

Rode wijnen uit Rioja

De belangrijkste blauwe druivenrassen voor de rode en rosé wijnen zijn tempranillo, garnacha, mazuelo en graciano. Waarbij de tempranillo de belangrijkste is voor rode wijn. Dit druivenras kan goed tegen een warm klimaat, het heeft een dikke schil die kan zorgen voor een donkerrode kleur in de wijn. Het is een veelzijdig druivenras, zo kan het namelijk als fruitige zomerwijnen, licht gekoeld gedronken worden. Maar wanneer we deze blauwe druif rijpen op eikenhouten vaten dan ontwikkelt zich een meer complexe smaak.

De garnacha ofwel grenache zorgt voor een kruidige ondertoon in de wijn. Helaas zijn druivenrassen mazuelo, carinena en graciano, niet meer in grote getale aangeplant. Deze rassen hebben verfijnde aroma’s en sterkte tannine. Gelukkig wordt er tegenwoordig geëxperimenteerd met klonen zodat deze rassen een nieuwe kans krijgen.

Witte Rioja wijnen

In de rioja worden ook witte wijnen gemaakt. Er zijn twee verschillende stijlen. De traditionele houtgerijpte goudgele wijnen die zacht, rond en mollig smaken. Deze wijnen worden vooral gemaakt van de druivenrassen viura, malvasia en garnacha blanca.

De andere stijl is de frisse variant, gemaakt in roestvrijstalen tanks voor het behoud van fruitigheid. Deze wijnen zijn soepel, licht en toegankelijk voor een breed publiek. Deze frisse rioja’s hebben vaak een citrusachtige smaak. Het druivenras viura is vrij neutraal qua smaak, vandaar dat de malvasia als toevoeging perfect is. Deze brengt muscat en parfumgeuren in de wijn.

Tegenwoordig zien we ook meer herkenbare druivenrassen in deze wijnstreek, namelijk de sauvignon blanc, chardonnay en verdejo. Rosado’s ofwel de rosé uit dit schitterende heuvelachtige gebied zijn over het algemeen wat donker van kleur en fruitig van smaak.

De unieke combinaties van bodem, klimaat, druivensoorten en knowhow helpen om krachtige, lange, warme wijnen te produceren die dankzij de blends toch een goede zuurgraad hebben. Het zijn fijne, aromatische, evenwichtige wijnen met aroma's van rood fruit. Met hun ronde tannines zijn ze complex en vol. Door hun kwaliteit behoren ze tot de edelste Spaanse wijnen. Deze volle rode wijnen zijn niet bedoeld als aperitief. Ze zijn te complex om alleen van te genieten. Ze moeten worden gereserveerd voor de maaltijd. Zorg ervoor dat je een fles op voorhand opent, zodat de rijkdom van de aroma's volledig tot uiting kan komen bij de fijnste rode of witte vleesgerechten. Een prachtige begeleider van een gastronomische maaltijd! Tinto Jovenes kan worden gecombineerd met sterke vis, zoals gestoofde tonijn. De Crianza daarentegen verdient een mooi stuk vlees, zoals wild!