Vegan wijn

Als er tegenwoordig wijn onderwerpen zijn die veel besproken worden, dan zijn het ‘vegan’ en ‘duurzaamheid’ wel. Deze zijn ook onlosmakelijk met elkaar verbonden, want veganisme past goed in de huidige tijd waarin we ons steeds bewuster zijn van gezondheid en het beschermen van de aarde. Een plantaardige of veganistische levensstijl is niet meer alleen voor een klein groepje milieuverbeteraars, maar juist bij steeds meer mensen een ‘way of life’ geworden. Plantaardige producten nemen een steeds belangrijk deel van onze dagelijkse boodschappen in. Niet alleen in de supermarkt, maar ook in de wijnwereld.

Wijn is gemaakt van druiven en druiven zijn fruit, dus vegan, toch? Klinkt logisch, want plantaardiger dan druiven van een wijnstok bestaat toch niet? De nuance zit ook niet in de druiven, maar bij de productie van wijn. Hier worden vaak dierlijke producten gebruikt. Voornamelijk bij het proces van het ‘helder’ maken van de wijn. Wijn die net gegist is, is namelijk nog troebel.

Voor de wijnen de fles in gaan moeten ze eerst geklaard worden. Daarnaast wordt de wijn meestal gefilterd. ‘Klaren’ gebeurt bij wijn vanzelf; de vaste deeltjes zakken naar onder. De wijnmaker kan dit proces bespoedigen door op het einde een klaringsmiddel aan de wijn toe te voegen om de troebele deeltjes, zoals gistrestanten en pitdeeltjes, sneller te laten zakken.

Over het algemeen zijn deze klaringsmiddelen dierlijk. Bijvoorbeeld vislijm of isinglass (gemaakt van zwemblazen van vissen), het dierlijk eiwit caseïne dat uit melk komt, gelatine (gemaakt van huid, botten en kraakbeen van zoogdieren) of eiwit uit eieren (voornamelijk van kippen).

Al deze (dierlijke)stoffen hebben namelijk het kenmerk om de vaste deeltjes die in de wijn zijn achtergebleven aan zich te binden. Hierdoor zakken ze sneller naar de bodem, zodat de wijnmaker het bezinksel hier meteen kan verwijderen. Daarna worden de meeste wijnen nog gefilterd om de laatste restjes eruit te halen. Niet alle wijnen, want sommige wijnmakers filteren hun wijnen bewust niet. Er wordt dan gekozen voor het karakter wat die achtergebleven deeltjes kunnen toevoegen aan deze unfiltered wijn.

Veganisten, en zelfs ook sommige vegetariërs, zijn tegen het gebruik van dierlijke klaringsmiddelen. Deze stoffen halen iets uit de wijn, laten niets achter en tasten de smaak van de wijn niet aan, maar zijn wel met de uiteindelijke wijn in aanraking geweest tijdens de vinificatie. Natuurlijk zijn er ook alternatieve middelen zoals bentoniet (een kleisoort), silicagel en plantaardige stoffen voor het klaren van wijn, zoals aardappel-proteïne (komt uit aardappelzetmeel). Wijnen die geklaard zijn met deze alternatieve hulpstoffen zijn dus vegan!

Welke vegan wijnen kiezen?

Op de wijnkaart, het winkelschap en online kom je vegan steeds vaker tegen. De vraag naar vegan wijnen, zowel witte wijn als rode wijn is langzaam op gang gekomen. De verwachting is dat dit sterker zal toenemen. Zeker nu groente een steeds belangrijker deel van ons eetpatroon wordt.

Het is niet wettelijk verplicht het gebruikte (dierlijk of plantaardig) klaringsmiddel te vermelden op de fles. Maar er zijn tegenwoordig steeds meer wijnen die met plantaardige hulpstoffen zijn geklaard die een prominent vegan keurmerk (logo met zonnebloem) dragen. Dit zijn dan officieel gecontroleerd veganistische wijnen. Daarnaast kun je het V-label tegenkomen, zoals bij de wijnen van Marqués de Cáceres. Aangezien aan zo’n certificering veel papierwerk en controles voorafgaan, nemen wijnmakers niet altijd de moeite om een vegan logo aan te vragen. Daarom is het mogelijk vegan wijnen te vinden zónder zo’n keurmerk, omdat het voor wijnboeren een stap te veel is om wijn te laten certificeren. Uiteraard zijn de wijnen die wij als vegan hebben aangeven, gegarandeerd 100% vegan-friendly!

Is biologische wijn ook vegan?

Alle wijnen zijn dus pas vegan als deze niet geklaard zijn met dierlijke hulpstoffen of wanneer deze helemaal niet geklaard zijn. Voorbeelden hiervan zijn Vin Nature wijnen. Dit zijn wijnen waar helemaal niets aan is toegevoegd of weggehaald én geen andere verstoringen van het proces hebben plaatsgevonden. Dit is wijn in z’n zuiverste vorm, zonder chemische toevoegingen, manipulaties, zonder fabrieksgisten, zodat de wijn filteren of klaren niet eens nodig is.

Biologisch of organisch gemaakte wijnen kúnnen vegan zijn, maar zijn het niet altijd. Biologische wijnen mogen namelijk ook geklaard worden met niet plantaardige stoffen. Biologische wijnen verschillen dan ook wel van elkaar. Er is geen wereldwijde standaard waardoor er per land verschillende regelgeving kan worden gehanteerd. Dan is er ook nog een biodynamische wijn categorie. Net als vegan en Vin Nature zijn deze wijnen zonder dierlijke hulpmiddelen geklaard, of helemaal niet. Maar biodynamische boeren gebruiken wél dierlijke hulpstoffen in hun wijngaard. Bijvoorbeeld preparaat 500, een koemest preparaat. Dit preparaat bestaat uit koeienhoorns die in het najaar worden gevuld met koeienmest en begraven worden in de wijngaarden. In het voorjaar worden ze weer opgegraven en wordt de inhoud verdund met water en over het land verdeeld. Het hangt er dus vanaf hoe strikt je de veganistische levensstijl naleeft.

• Vegan is meer dan een trend, eerder een blijvende en steeds groter groeiende levensstijl.
• De meeste wijnen zijn niet vegan, omdat ze geklaard zijn met dierlijke stoffen zoals caseïne.
• Er zijn steeds meer wijnmakers die alternatieve plantaardige klaringsmiddelen gaan gebruiken, zoals bentoniet, om wijnen toch vegan te maken.
• Niet alle vegan wijnen zijn voorzien van een keurmerk waaraan je ze kunt herkennen.
• Vin Nature wijnen zijn altijd vegan.
• Biodynamische of organic wijnen zijn niet altijd vegan.
• Wijnen die wij als vegan hebben aangeven zijn gegarandeerd 100% vegan-friendly!